Raadsels
Ik kom terug uit Amerika en R. vertelt me dat uitgerekend die nacht egel haar eitjes niet heeft leeg-geslobberd.
Dus probeer ik het mijn 1e nacht voorzichtig met 1 eitje en dat gaat er goed in waarna ik een tray koop en egel eet drie eitjes en dan twee en dan niks meer.
Terwijl ik de eitjes wel aanbied.
Wat de kippen de eerste dagen waarderen als ontbijt maar ze raken nu na een kleine week al behoorlijk blasé.
Dat is raadsel 1 want volgens mij is het nog helemaal geen tijd voor egelwinterslaap.
Raadsel twee is dat de kipjes per dag eerst twee eieren legden (Greta en Klaartje elk één).
En sinds vijf dagen nog maar één.
Eerst denk ik: het is normaal dat kippen af en toe een dag overslaan.
Dat *is* het ook.
Maar dit is niet meer een dag overslaan.
Dit is systematisch de productie terugdraaien.
Het kan zijn dat 1 kip van de leg af is.
Het kan ook zijn dat 1 kip eieren verstopt.
Ik loop de kale tuin door.
Ik vind geen eieren.
(wat niet alles zegt – je oog moet er maar op vallen)
Raadsels dus.
Amper terug en nu al twéé.
Klok
Op 1 egel kan ik de klok bijna gelijk zetten.
Elke avond om kwart voor negen komt ze vanuit de bosjes rechts van het terras.
Ze slurpt twee eitjes en gaat dan soms weer terug naar rechts maar ook loopt ze wel eens links het pad naar de achtertuin op.
Me bewust dat ik over een week waarschijnlijk een winter lang geen egel meer zal zien sta ik vanavond naar haar uit te kijken.
Kwart voor negen en daar is ze.
Gevolgd door een kleiner exemplaar.
Niet echt mini, maar ongeveer de helft van haar formaat.
Moet wel een jong zijn omdat egels solitair leven en geen ‘vriendjes’ dulden in hetzelfde territoir.
Andere egels kunnen er overigens wel doorheen lopen als ze net zelf elders zijn – maar samen optrekken is er niet bij.
Beide egels onderzoeken de bodem, lijken te eten van het graan dat de vogels lieten liggen.
Dan gaat grote egel een ei te lijf terwijl kleine egel drinkt uit het vogeldrinkbakje.
Snel daarna is het helemaal donker.
Ik zoek op wanneer ik ook weer egels de paringsdans zag doen.
Dat was op 17 juli.
Ik zoek op hoe lang de draagtijd is.
Dat blijkt 5 weken.
Na drie weken gaan de jongen met moeder op sjouw op zoek naar voedsel.
Deze kleine egel kan dus niet zijn voortgekomen uit het liefdesspel van 17 juli.
Duidelijk is wel dat ze net als moeder goed moet opvetten voor de winterslaap.
@R: wees niet te zuinig met het neerleggen van gebutste eieren.
Egels
Ik leg nu elke avond vier gebutste eitjes neer voor de egels.
Soms zie ik er 1.
Die kraakt dan 1 ei en slurpt het leeg en nog een ei en holt dan verder om te doen wat een egel zoal doet.
Ergens later in de nacht komt egel 2 (of 3) of mogelijk egel 1 nóg een keer en worden de andere twee eitjes geslurpt.
Lief, vind ik egel(s).
En ik bind bij deze R. op het hart om óók elke avond vier gebutste eitjes neer te leggen.
Tegelijk besef ik dat tenzij het een wonderlijk zachte herfst gaat worden, ik egel na terugkomst uit Amerika waarschijnlijk pas weer ga zien ergens volgend jaar april of misschien zelfs mei.
Ik zit egel nu al te missen.
Liefde in de struiken
Aan de elke nacht opengebroken eieren weet ik dat er echt een egel door mijn tuin wandelt.
Slechts 1 x zag ik die vanuit het slaapkamerraam in het bijna-duister.
Vanochtend sta ik om zes uur in de tuin en hoor gegnuif.
Tussen de planten tegen mijn huis: twee egels.
Een loopt weg, dan terug, dan weg etc. terwijl de ander huft en puft en zich opblaast en weer inzakt.
Goeie kans dat de druktemaker de man is die ‘iets wil’ terwijl zij een dame is die zich het hof laat maken en allang heeft besloten of ze wel of niet met ‘m zal vrijen maar er lol in heeft hem een tijdje te laten zweten.
Ik haal de camera en maak foto’s die bijna allemaal onscherp blijken.
Dan trekt eerst Hij een sprintje naar de bossages onder de perenboom.
En Zij volgt.
Waarna het gegnuif in het duister verder gaat.
Dat is raar, denk ik.
Als de puffer idd de man is, waarom zou zij hem dan volgen?
Of zijn ze het al wel helemaal eens en is dit ‘gewoon’ voorspel?
Een half uur later ga ik nog eens kijken.
Ze zijn nog bezig met het gedoe.
Maar voor mijn ogen paren en dan ook nog eens zo lang dat ik er mooie foto’s van kan maken: ho maar.
Verdriet
En daar is ze, egeltje
Dus ren ik naar buiten en bied een eitje aan wat ze deskundig kraakt en leegslobbert.
Ik wil niet flitsen (het is nog ‘licht’ maar niet meer klaar-licht) dus de foto’s zijn matig.
Morgen een groot plateau vrije-uitloop-eieren halen en voeren en voeren en voeren zodat ze hopelijk toch voldoende opgevet de winter doorkomt.
Egeltje
Vaste voertijden buitendieren zijn 8.00 uur en 17.00 uur.
Vandaag is het extreem vroeg donker en Weeronline zegt dat het om half 5 droog is en om 5 uur weer gaat hozen.
Dus stap ik om half vijf naar buiten en daar, direct achter het huis, is egeltje.
Ik sla 1 eitje kapot dicht bij de drempel (egeltje is alweer weggeslopen) en 1 op het vaste plekje.
Ik voer Otje en Jozef en sluit het kippenhok en egeltje is het eitje bij de drempel aan het eten.
Ik kan op een halve meter langs haar lopen naar de achtertuin.
Wat moet ze honger hebben dat ze dat toelaat.
En wat is ze klein.
Ik had het laatst over een mannenhand die haar zou kunnen omsluiten.
Maar zelfs mijn (voor een vrouw: kleine) vrouwenhand zou dat kunnen.
Wat ze niet wil en dat respecteer ik.
Niet dat ik veel keus heb.
Aangemodderd
Omdat Guus elke dag zijn pillen moet slikken, verstopt in smakelijk voer, kochten R. en ik bij Ranzijn een leuke selectie hartstikke dure blikjes met vooral variaties op kip, tonijn en inktvis.
Voor de variatie leek mij rundvlees ook wel leuk.
Guus en ook Sammie kijken me daarbij aan of ik ze stront serveer.
En omdat Guus toch écht zijn pilletjes moet slikken haal ik de al uitgeserveerde rundvlees weg en bied kip met kaas.
Dat was een paar dagen geleden.
Vanmiddag zie ik het hartstikke kleine, jonge egeltje op het terras.
Ik buts twee eieren en egeltje vlucht weg.
Ik baal omdat ik net heb gezien dat ik te weinig eieren heb t/m het weekend en ik heb al boodschappen gedaan.
Maar, bedenk ik: egels eten graag nat kattenvoer en die blikjes rund heb ik toch over.
Om vijf uur zet ik het geopende blikje buiten, ik voer alles in de achtertuin, ik loop terug en zie een dikke zwarte kater het blikje leeg eten.
Klaar om weg te vluchten mocht ik gaan gillen.
Wat ik niet doe want: zinloos.
Wel til ik binnen Sammie van zijn eend en zet hem voor het geopende raam.
Sammie loopt naar buiten. Tot op een meter van de zwarte kater.
Mét hoge rug.
Zwarte kater kijkt op, heft het hoofd tot tien cm van het blikje.
Een minuut later sluipt Sammie weer terug.
Ach gossie.
Alsof niet erg genoeg is: hongerig klein egeltje, te weinig eieren, zwarte kater die blikje voor egeltje op eet.
Nu ook nog een slag toegebracht aan het self esteem van mijn lieve rode babyman.
Mini egeltje
Ik doe mijn vaste avondrondje: gebutste eitjes neerleggen voor egel, konijnen in de voorste ren voeren, kippenhok afsluiten, knagers in de achterren voeren, eendjes voeren.
Ik loop terug naar het huis en op het terras zit een klein bolletje.
Een egel nog niet half het formaat van een volwassen egel.
Een baby.
Ik ren naar binnen voor mijn camera.
Ik maak wat beroerde foto’s waarop je niet eens kunt zien hóe mini de egel is.
Echt: een mannenhand zou hem kunnen omvatten.
En dan heb ik het over een gewone mannenhand, niet een kolenschop.
Ik trek me terug en zie egeltje worstelen met 1 van de eitjes.
Die was gebutst met het oog op een stevige egel, al lekker opgevet voor de winter die nog wat laatste nachten rondstruint en wel in is voor een late night snack.
Ik haal een nieuw ei (egeltje schiet rechts de struiken in), sla dat ferm doormidden en ga binnen staan kijken wat er gebeurt.
Egeltje is snel terug en gaat weer aan de slag met het eerste, voor de kleine niet te kraken ei.
Dapper. Maar wel een beetje dom.
En dan valt de duisternis.
Hello? anybody home?
Ik weet dat er mensen zijn die hun hele internetleven beleven vanaf een laptop maar ik vind het onwennig.
Geen groot scherm om recht voooruit naar te kijken.
Veel gekoesterde programma’s weg of alleen indirect te benaderen.
En wanneer dan ook de verse nog geen week oude Samsung een ernstige foutmelding geeft, vliegt het me aan.
Ik lees over de nieuwe VN Thrillergids en denk: dat wordt prettig ontspannen en boeken en schrijvers aankruisen die ik wil proberen.
Eerst naar de benzinepomp. VN? Nee, dat hebben ze niet. Wel Elsevier.
De Plusmarkt dan. Ook geen VN.
De website van VN – die is aan het restylen en pas een paar uur later te benaderen.
Toen daar dit nummer besteld.
Intussen krijg ik via de nieuw geïnstalleerde Eudora best veel spam en best weinig gewone mail.
Zodat ik denk: zouden mensen mij mailen op een adres dat ik niet op Eudora heb geactiveerd? Maar degenen die ik kan bedenken van wie ik mail verwacht mailen naar de adressen die ik wél heb aan gezet.
Waarom mailen ze dan niet?
Het enige waarop ik de klok gelijk kan zetten is egel.
Hij weet dat ik tegen tien uur 2 gebutste eieren voor hem neerleg zodat hij die om tien uur, soms tien over tien, lekker leeg slurpt.
Dan is het nog net licht en als beloning voor mij omdat ik er lol aan heb hem te zien komt hij uiterlijk tien over tien en niet een half uur later.
Aangezien egel niet gek is en investeert in de toekomst.
Egel
Al een aantal weken leg ik een gebutst eitje op het stoepje achter mijn huis – voor egel.
Wekenlang: geen egel.
Wel blije Greta en Klaartje wanneer ze ’s ochtends het eitje ontdekten en het genietend leeg slobberden.
De laatste dagen zag ik ’s ochtends wel lege eitjes.
Maar omdat de eenden hier mn vlak voor de zon op komt wild rond banjeren en ook eksters en meeuwen regelmatig neerdalen om iets te verschalken dacht ik: kan wel iedereen zijn die de eitjes leeg eet.
Vanavond, echt nét terwijl ik denk dat het leven ongelooflijk KLOTE is, kijk ik naar buiten en daar is egel.
Slurpend uit een ei en daarna hard weg hollend in de struiken rechts.
Mijn rug wordt er niet beter van maar een fijn moment is het wel.
Egels
Gisteren zag ik egel weer.
Twee zelfs.
Rond negen uur kwam het spichtige exemplaar (dat ik ooit de weg zag oversteken) vanuit de achtertuin het terras op en kraakte een ei.
Tien minuten later verscheen van rechts het iets steviger exemplaar.
Spicht stormde er als een rugbyspeler op af en raakte ‘m in de flank waarna de ander ging liggen. Nog een paar stoten. Toen liep de ander weg en spicht liep ook weg (andere kant op) en daarna keek de geramde egel of er nog iets te eten was.
Ik maakte geen foto maar zo zag het eruit: klik
Egel twee slaagde er niet in het tweede ei te kraken.
Misschien toch een beetje upset door de aanvaring.
Donker
Opeens is het donker.
Om kwart voor tien al.
Zomaar. Van de ene dag op de andere.
Egel komt nog steeds eieren leegslurpen maar ik zie haar steeds minder vaak.
Er is ook minder tijd om te kijken. Minder licht-tijd.
Over vijf weken en een paar dagen ben ik in Amerika.
Wanneer ik terug kom is het donkerder dan donker.
Zomer voorbij voordat-ie er goed en wel wás.
Orde in de tent
Vandaag was mijn 1e dag zonder slampampen.
Wat niet betekent dat alles van uur tot uur vast lag.
Maar ik had een paar doelen en die heb ik gehaald en verder mocht ik spelen en dat spel maakte ik af zodat het geheel zeer bevredigend was.
Ik overwoog een bestelling bij de magnetengroothandel waar ik in het voorjaar bestelde.
Geweldige magneten! vind ik zelf.
Maar de klanten bestellen zuinigjes.
Dus aarzel ik over méér bestellen.
Meer ándere.
Ik leg 3 gebutste eitjes op het terras achter het huis.
Om 9 uur slurpt middelste egel er 1 leeg.
Een uur later een ander de iele spriet (gelukkig leeft ze nog).
Wat is het alweer vroeg donker.
Wat is de zomer alweer snel voorbij.
Wat vliegt de tijd.
Jaja – dat vliegt mij dus regelmatig aan.
Zorgen om egeltje
Ik had haar al een tijdje niet gezien, het kleine, spichtige egeltje.
Wel de andere twee.
Net, op het terrasje achter het huis. Daar is ze.
Ze wandelt rond, ze eet wat brood, ze drinkt water.
Ik denk: zou ze intussen zijn bevallen. Zou ze overdag fourageren omdat ze honger heeft omdat ze haar kinderen moet voeden.
Dan loopt ze langs het huis en terwijl ik denk ‘laat het niet waar zijn’ kruipt ze, zich héél plat makend, onder het tuinhek door en wandelt kalmpjes over de straat (!) naar de overkant.
Ik wil haar beschermen wanneer ze terug wandelt. Wat ze, verwacht ik, dadelijk zal doen.
Dus snel een bh aan (ik wil niet helemaal voor gek staan).
Dan: geen egeltje.
Ik zoek in de tuin aan de overkant.
Geen egeltje.
Is ze vérder gelopen? Is ze terug?
Hoe kán ze zo stom zijn. Er is hier toch eten genoeg? En genoeg oerwoud voor een afwisselende wandeling?
Zit ik haar verwijten te maken terwijl ik nu al een half uur met hartkloppingen voor het raam zit te gluren of ik haar ergens zie.
Terwijl dat hart overslaat bij elke naderende auto.
Egels
Egeltjes doen het… ja… hóe eigenlijk (en met hoeveel)
Gisteren voerde ik de achtertuin en links naast het pad: gesnuif.
Egeltjes dus en ik zie ze door de struiken, leg een ei voor ze neer en maak van afstand een flits-foto.
Dan naar boven, kijkend vanuit het slaapkamerraam.
Al snel zie ik de egels die ik meen te herkennen van vorige week maandag.
Een tenger geval en een grote dikkerd.
Om elkaar heen draaiend.
Maar vooral de dikke om het tengere meisje (?) heen draaiend.
‘Het’ doen ze niet.
Dan opeens holt de dikkerd terug naar waar ik ze voor het eerst in de struiken naast het pad zag.
Ik zie de struiken daar hevig bewegen.
Driftbui? Iets anders?
De dunne egel gaat rechts de struiken in.
Ik bekijk m’n foto’s en zie deze foto die ik helemaal in het begin van de egels in de struik links nam.
Hoeveel egels zijn dat wel niet??
Egels
1x een paar weken geleden hoorde ik egels in de vroege ochtend heftig gnuivend met mekaar tekeer gaan.
Ik zette op de kalender wanneer de jonkies zouden zijn uitgerekend en telde er drie weken bij op omdat dat is wanneer moe egel met ze op sjouw gaat en ik ze dus mogelijk kan zien.
Maandag om middernacht kwam ik terug van de opera, moest nog wat voeren en het kippenhok afsluiten en overliep bijna letterlijk een egel met haar egel.
Ze draaiden om elkaar heen op het terras achter mijn huis en toen ging de kleine (zij) stilzitten en draaide hij nog meer – en maar snuiven en gnuiven – en toen schrok hij van mij en sprintte de bosjes in.
Geen idee of het die nacht nog goed is gekomen.
Net geef ik de knagers eten en in de bosjes links in de tuin (vanuit huis gezien): egelgesnuif.
Ik haal de camera en zie door de bosjes inderdaad twee egels om elkaar heen draaien. Maar ook een flits zal geen geweldige foto opleveren dus ik laat ze maar en trek me terug.
Geen idee of mevrouw egel alle mannen uit de buurt aan het uittesten is tot ze zwanger is.
Is ze mogelijk al zwanger en wil ze gewoon seks?
Wat ik laatst ook nog las.
Ik dácht altijd dat 1 egeldame 1 tuinterritorium had en dat de heren rondtrokken.
Dat is wel waar, maar er komt iets bij. Er zijn overlappende territoria (van dames) en die hebben geen last van elkaar omdat ze op verschillende tijden verschillende routes lopen.
Gezinsuitbreiding
Gisteren een mailtje van de Knaagdierenopvang.
Ze hebben 4 cavendames binnen gekregen die een tuin gewend zijn en zich doodongelukkig voelen in een hok. Zouden ze misschien… ?
Tuurlijk. Ze zijn welkom. Ik ga ze dadelijk ophalen.
Eerst wat gaten dichten in de achterren vlak bij de cavenhokken.
Meteen maar om 5 uur (ik ben toch al een uur op).
Ik doe de schuurdeur open en: gehijg/gesnuif/gegnuif.
Onmiskenbaar. Vozende egels.
In de struiken net achter het terras.
Ik kan best dichtbij komen maar geen foto maken: ze zijn bezig en vertonen zich niet.
Dan dalen de kauwtjes krijsend neer en kan ik ze ook niet meer horen.
Het goede nieuws (behalve dat dit een leuke ervaring was): paren doet men in de tuin van de dame. Meneer egel trekt rond.
Mijn egel is dus een vrouw en nu een a.s. moeder.
Nóg meer gezinsuitbreiding.