Lina zag ik pas gisteravond weer toen ik het hok afsloot.
Ze zat op de vloer bij het leghok.
Tosca is inderdaad aan het broeden.
Op een plek waar ik niet bij kan.

Wanneer ik vanochtend om zeven uur opsta zie ik Tosca buiten.
Ze heeft honger.
Dus voer ik haar en open snel het hok waar Lina eerst (angstig voor mij) in een hoek van de uitloop staat te wachten.
Dan komt ze toch naar buiten, ik wil naar de knagersren achter in de tuin maar hoor een ijselijk gekrijs.
Tosca is als een idioot aan het inpikken op de plat met gespreide vleugels op de grond liggende Lina.

Ik ren erop af, Tosca stopt, ik loop weer weg en Tosca begint opnieuw.
Nu volhouden tot Tosca iets anders bedenkt behalve dat ze het zieke kipje wil vermoorden.
Dat gebeurt, ik voer de knagers achter en Lina is weer weg.

Situatie nu: Lina is onvindbaar, Tosca is aan het broeden en An is een zielig kipje alleen.

Vanochtend om kwart over elf heb ik Lina opgehaald.
Om half twaalf liet ik haar vrij in de tuin.
Sindsdien heb ik haar niet meer gezien.
 

Net wanneer ik denk dat het leven weer bijna ok is dreigt het weer te sucken.

Vorige week werd kip Lina ziek.
Ze was traag, at en dronk wel maar wéinig.
Maandag afgeleverd bij de dierenarts die het eigenlijk ook niet wist maar toch wat behandelingen uitvoerde en vandaag kon hij me vertellen dat ze weer normaal poept en ook zelf eet en ze mag morgen opgehaald maar is wel heel mager dus: nu is het “aan haar”.

Waar ik vrede mee heb want ik kan ook maar net zóveel doen en de dierenarts ook en dan moet de kip echt weer zélf zin in het leven krijgen en wormpjes eten en aan komen rennen als ik graan strooi etc.

Vanmiddag is kip Tosca opeens weg.
Ik denk: ei leggen.
Want dat doet ze de laatste dagen opeens.
Gewoon in het leghok.

Maar ze duikt niet meer op en ik heb geen idee waar ze is en wanneer ze er om negen uur nóg niet is zal ze ook niet meer opduiken dus sluit ik het hok af.
Ik loop nog een rondje door de tuin, denkend dat ze mogelijk ergens op iets zit te broeden maar intussen is de tuin alweer erg begroeid en met veel prikplanten en als ik wist wáár ze zat zou ik me daar doorheen vechten maar nu ik geen idee heb heeft dat weinig zin.

Ik neem me voor morgen goed op te letten of ze zich vertoont en zo ja dan zal ik haar volgen.
Anders weet ik het ook niet.
Zorgen, zorgen.

Eerst verstopt Lina haar eieren onder de houtstapel.
Wanneer ik die plek heb ontdekt legt ze 1x een ei in haar leghok.
Dan: niks.

Tot ik haar vandaag opeens op de hoge(!) omheining van de achterste knagersren zie staan.
En jawel.

Het gaat goed met de kipjes, maar even leuk poseren (allemaal in de camera kijken, liefst met een kleine glimlach) dat zit er niet in.
 
 

De nieuwe kipjes zijn niet zo toeschietelijk als Greta en Klaartje.
Die kwamen aanhollen wanneer ik de schuurdeur open deed en stonden regelmatig op een stapeltje stenen naar binnen te loeren met een ‘komt er nog wat van’-blik.

Vanochtend zie ik ze alle drie, begin van de middag ook.
Later in de middag zie ik alleen Tosca en An maar dat is niet ongebruikelijk.
Die trekken altijd het meeste met elkaar op.

Iets na half vijf voer ik de knagers en sluit het hok van de kippen af.
Ik check zoals elke dag of alle drie de kipjes op stok zitten.
Lina is er niet.

Ik doe het hok weer open, doorzoek de tuin (wat nog steeds vrij zinloos is, een kip die zich wil verstoppen óf ergens stervend of dood ligt heeft nog steeds een hoop struiken om zich onder te verbergen).
Drie kwartier later – het is nu hartstikke donker – kijk ik nog eens in het hok.
Geen Lina.

Nu komt ze zeker niet meer dus ik sluit af.
Ik spreek mezelf bemoedigend toe: ik vond niet voor niets al maanden geen eieren, die trut heeft ze natuurlijk weer verstopt en zit te broeden. Morgenochtend wanneer ze komt eten achtervolgen, eieren afpakken en klaar is Lina.
Het helpt niet.
Ik maak me zorgen.

Ik ben van plan om later vanavond Lina van haar nest te tillen maar omdat het tussen de brandnetels verstopt is, besluit ik daarvan nu vast wat weg te halen.
Ik ben even bezig wanneer Lina krijsend opvliegt *bijna* in de buurtuin maar gotzijdank nog net niet en dan rent ze naar het huis en ik strooi voer en terwijl ze wat eet cirkel ik om haar heen en raap 9 eieren waarbij ik me hartstikke schuldig voel wat natuurlijk onzin is.

Lina zit nu weer op haar (lege) nest.
Ik zal haar als het donker is ophalen en op stok zetten.
En dan vurig hopen dat het morgen uit haar systeem is.

Maar dat zal wel niet.

De kippen leggen al weken geen eieren meer in het leghok.
Kip An is oud, kip Elvira is een week geleden dood gegaan, kip Tosca is in de rui.
Maar wanneer kip Lina gisteren een deel van de dag weg is denk ik: die zit een ei te verstoppen.
En: jammer maar helaas.

Gisteravond zit Lina niet op stok.
O shit.
Het kán dat ze ergens zit te broeden.
Maar sinds Klaartje opeens in het niks verdween ben ik er toch niet helemaal gerust op.

Vanmiddag: daar is Lina.
Ze neemt een zandbad, ze eet haastig.
 
En sprint dan naar de achtertuin waarheen ik haar zgn onopvallend volg maar Lina heeft me verdomd goed door en pas wanneer ze het niet meer kan hóuden waagt ze het erop en keert terug naar haar nest.

Dat blijkt verstopt onder onkruid.
Tussen érg veel brandnetels.
 

Gisteren breng ik R. die me van Schiphol heeft opgehaald naar zijn huis en net voor ik zijn straat insla zie ik grijze rook onder de motorkap van mijn auto uitkomen.
Hulpdienst van VW gebeld die een monteur stuurt die besluit dat de auto moet worden gesleept.

Waarna ik met veel moeite een automaat krijg (ze hebben alleen schakelauto’s) maar die automaat is een Volvo V60 en dus enorm.

Wat in Amerika nog niet zo’n probleem is maar bij het indraaien van mijn dorp zie ik dat ivm kermis in het dorp alle parkeerplaatsen zijn ingenomen op een enkele smalle na en daar durf ik (toch al geen behendig parkeerder) deze grote, dure auto niet in te manoeuvreren.
Dus tijdelijk op de oprit van L. gezet waar hij vanochtend weg moet en nu staat hij op het gras van de overburen die er gelukkig niet zijn wat me ook alleen maar lukte omdat de hulp van L. me aanwijzingen gaf bij elke beweging om te voorkomen dat ik tegen een paaltje knalde.

Dan zie ik dat kip Elvira wel érg stilletjes is.
Maar ik durf niet te rijden in de Volvo dus paniek.
Gelukkig biedt mijn eigen hulp E. aan mij met de kip naar de dierenarts te rijden waar ik haar afgeef.

Nu wacht ik op twee telefoontjes:
– de garage dat mijn auto gerepareerd is en dat ik hem kan komen halen (waarbij ik dus toch nog een keer in de Volvo moet rijden)
– de dierenarts over Elvira.

Knoop in mijn maag van de stress.

Ideaal zou zijn als An hier ook bij had gestaan maar ze waren even met haar drieën.
Vanochtend.

Vanochtend op Facebook klikte ik naar een pagina waar 10 redenen staan om van kippen te houden.
Ik zal die link hier niet vermelden omdat ze meteen ook allerlei andere dingen van je willen (abonneren op nieuwsbrief bv) en ik er niet zo zeker van ben dat een site vol pop-ups geen malware op je PC zit te dumpen.

Voor mij is het toch al te laat daarom nog een keer gekeken en hier reden 1:
“Studies have shown that chickens are intelligent animals.
They can solve complex problems, understand cause and effect, and anticipate and plan for the future. Young chicks even show object permanence. When an object is taken away and hidden from their view, chicks still know that object exists.
In humans, object permanence doesn’t start to develop until a baby is about 6 months old, but chicks show this ability as early as two days old.”

Mij valt deze maand iets anders op.
An voelt zich duidelijk prettiger in de nieuwe groep dan met Greta en Klaartje.
Omdat ze voor de verandering niet onderaan de pikorde staat? Omdat ze deze kippen ‘gewoon’ leuker vindt?
Geen idee.
In elk geval kiest ze voor 24/7 deel uitmaken van deze groep.

Met als gevolg dat wanneer het zoals vanmiddag opeens dondert en hagelt en stortregent An *niet* zoals vroeger met Greta en Klaartje zich verdekt (droog) opstelt maar ze zich samen met de nieuwe vriendinnen zeiknat laat regenen.
Er zit vast een slimme gedachte achter die ik als mens niet direct kan doorgronden.

Greta en Klaartje kwamen hier ruim drie jaar geleden via Duurzaam Fauna Advies.
Zolang ze hier woonden bracht ik elke paar maanden verslag uit over hoe het ze verging – met foto’s.

Op 23 juni haal ik daar drie nieuwe kippen.
Opnieuw mail ik (ook op hun verzoek!) hoe het gaat.
Wat heel goed is.

Na een week volgen de nieuwe kipjes An voor het eerst naar de achtertuin.
Wat ik een geweldige ontwikkeling vind dus meld ik ook dát met een foto van het pad waarlangs ze zijn gelopen als een soort illustratie: kijk eens wat avontuurlijk!
Waarop ik een reactie krijg die ik ervaar als heel onaardig:
“De foto’s geven mij een indruk dat de tuin behoorlijk begroeid is. Ter kennisgeving wil ik je aangeven dat kippen het prettig vinden als er ook wat open plekken in de tuin zijn. Ze hebben aan een kant behoefte aan dekking maar ook behoefte aan openheid. Wanneer dit beide aanwezig is dan voelen ze zich op hun gemak en worden ze minder angstig.”
En verder de groeten.

Ik ervaar het als een klap in mijn gezicht.
En denk: ik reageer niet meer.
En ook: ik ga nu foto’s maken van de open plekken die er wel degelijk zijn in mijn tuin.
Maar die foto’s pakken niet goed uit.
Je *ziet* er niet op hoe groot en hoe open de plekken zijn.

Vandaag maak ik foto’s die beter zijn.
Ik dénk: laat ik een vriendelijk berichtje sturen met die foto’s.
Maar eigenlijk ben ik heel erg kwaad.
Omdat ik heel goed zorg voor mijn kippen (voor al mijn dieren).
En ik drie jaar alles heb gedaan om Greta en Klaartje gelukkig te laten zijn.
En ik heb heus wel verstand van kippen!

Daarom alleen hier twee van de plekken (er zijn er méér) waar de kipjes zich prettig kunnen vertreden en dat dóen ze ook!
Misschien herpak ik me en stuur de foto’s ook aan de man van Fauna Advies.
Misschien ook niet.

De nieuwe kipjes zijn hier nu bijna vier weken.
Ze hebben het denk ik naar hun zin – al is de zijdehoender nog steeds wat bang voor mij.

An vindt ze wel leuk.
Ze trekt het meest op met topkip Tosca maar geniet ook van het op de kop zitten van mn Lina.
Denk ik.

Wat me opvalt: toen Greta en Klaartje er nog waren, was An gek op sla.
Gewone zachte malse sla.
Wanneer ik een krop op het terrasje legde, vielen Greta en Klaartje er op aan en probeerde An af en toe ook een hapje te nemen maar dat kon pas als de grote kippen weg waren.

Idem met andijvie.
Daarvan klemde ik een krop onder een zware bloempot en dan vlogen Greta en Klaartje er op af en daarna mocht An en samen kloven ze hem helemaal af.

De nieuwe kipjes blieven geen malse sla.
Die eten ijsbergsla.
Andijvie hoeven ze ook niet.

Dús eet An nu ook geen sla meer en evenmin andijvie.
En is ze opeens gek op ijsbergsla.

Wat iets betekent.
Over sociaal gedrag.

 

Tien dagen wonen de nieuwe kippen hier.
Tien dagen overnachten ze op stok en vertoeven overdag in de struiken direct naast het hok en een ietsje op het terras ernaast.

Een week lang deelt An met ze de stok, maar trekt ze zich overdag terug in het allerverst er vandaan gelegen stuk van de tuin, tegenover de achterren.

Sinds twee dagen trekt An met de nieuwe kippen op.
En zit ze óók in de struiken direct naast het hok.

Vandaag zitten ze alle vier in het verste perk waar An tot voor kort in haar eentje zat.

Tosca is de baas en doet af en toe naar tegen An.
An is nr twee in de pikorde.
Wat hoger is dan ze ooit is geweest.

De kippen hebben nu alle drie een naam.

Tosca voor de zwarte, Elvira (‘son vergine vezzosa’ voor de zijdehoender) en Lina voor de zwarte met de bruine nek.

Met alle drie ga ik een goed gesprek voeren over poseren.
Hier hoeft vrijwel *niets*.
Niet eieren leggen, niet aaien, niet uit de hand eten.
Maar even meewerken als ik een foto wil maken wél.

Dit uiteraard nadat ze nog een weekje hebben gehad om te wennen.

De nieuwe kippen hadden nog geen namen.
Gisteravond gooi ik het maar eens op Facebook.
Met foto’s en beschrijving van de karaktertjes (voor zover ik die ken).

De zwarte is een sterke vrouw. De zwarte met de bruine nek is wat bangig maar dat kan goed komen.
Van de beauty heb ik nog niet veel hoogte.

Na wat heen en weer praten kom ik voor de zwarte kip op: Tosca.

Die naam past wel bij haar, denk ik, wanneer ik zie hoe ze vanochtend in 1 van de door haar van viooltjes ontdane bloempotten een bad neemt.