Ik had me ingesteld op: Femke ligt vandaag dood in haar hok.
Of ze zit er dood te gaan.
Maar Femke loopt rond. Traag.
En ze pikt wat hier en daar. Niet echt gretig.

Haar kontje is erg vies.
Ik probeer het 2x per dag schoon te maken maar het lukt niet goed.
En na 3x poepen is het opnieuw smerig.

Ze oogt nog wel kwiek.
De oogjes en de kam.

Vanavond en morgenochtend nog antibiotica.
Misschien ook morgenavond (ik kan niet goed inschatten hoeveel er nog in het flesje zit).
En als ze niet meer wil, dan hoeft ze niet.

(als je op de foto’s klikt, kun je ze vergroten)

Femke is nog ziek.
Sinds dinsdagmiddag krijgt ze antibiotica maar ze wordt niet beter.

Vandaag zat ze de hele middag in elkaar in een hoekje van de tuin.
Haar poep is nog steeds geelgroen en dun = ontsteking.

Toen we haar om zes uur haar tweede portie antibiotica van de dag wilden geven, zat ze al op stok.
Wat hoop ik dan maar ook wel positief is. Want bij écht heel erg ziek blijft ze op de grond zitten. Een paar dagen geleden niet eens in het hok maar zomaar ergens in de tuin.
De kuur duurt nog t/m zaterdagochtend.
Misschien gebeurt een wonder. Voor zolang dát dan weer duurt.

Ik ben er behoorlijk ellendig van.
Ik kom tot weinig. Het enige dat ik vandaag voor mekaar kreeg behalve boodschappen doen voor de dieren was twee stukjes schrijven op het Kalkoen-weblog.
Als afleiding. Als poging uit mijn verdrietige échte wereld te stappen.

Wanneer ik vanmiddag na een half uur treurend om Femke heen lopen terugkom uit de tuin zie ik dat iemand een commentje bij een van de Kalkoen-stukjes heeft geplaatst.
Het was de slimmerik opgevallen dat ik een tikfout had gemaakt.
Wat me even fijntjes in dat commentje wordt ingewreven.
Lekker puh.
Oid.

Knap hoor.
Stoer.

En als iemand in *dit* stukje tik- of taal- of andere fouten ziet: hou je niet in.
Niets is zo leuk als wanneer iemand al down is lekker erop te gaan trappen.

Femke is weer ziek.
Ik zie al de hele dag dat ze traag is en minder gretig eet.

Halverwege de middag zie ik het: vieze poep.
Een uur later heb ik (met hulp) de eerste dosis antibiotica erin.

Daarna zie ik Femke niet veel meer. Zit ze onder struiken, is ze vervroegd op stok?
Wat me opvalt: mw Tuth (die ik wanneer we onder mekaar zijn toch gewoon Tutje noem) en Bernadette trekken als vriendinnen samen op.
Op 10 cm van elkaar zitten ze zich op te poetsen, op 20 cm wachten ze af wat de avond brengen zal. Ook samen eten is geen probleem.

Morgen om negen uur komt E. om te helpen met Femke en de antibiotica. En dan ’s middags weer.
Net zo lang tot het flesje leeg is wat ongeveer vijf dagen duurt.

Ik heb met R. gebeld over wát als Femke wanneer ik weg ben weer ziek wordt.
Behandelen zolang we denken dat zij het leven leuk vindt en zodra hij de indruk heeft dat het niet meer zo is: niet.

Onzinnig gesprek eigenlijk.
Aangezien R. en ik wat dat betreft op precies dezelfde golflengte zitten.

Net wanneer ik dat schrijf komt Guus de trap op met de ‘grote prooi’- loei en laat hij een klein musje ontsnappen onder mijn bureau.
Ik vang het musje, hou het buiten het slaapkamerraam en het fladdert (beetje aangeknaagd maar zo te zien niet fataal beschadigd) weg naar rechts onderin de bosjes.

Ik vrees dat Guus de volgende Grote Prooi niet meer naar boven brengt maar in de woonkamer gezellig doodmartelt en opvreet.

Ik heb (met een onderbreking van 2 jaar) 17-18 jaar kippen.
Er zijn dingen die ik nu van ze begrijp.
Zoals dat ze soms geen zin hebben eieren te leggen in het leghok. Dan kiezen ze voor ‘ergens in de tuin’ of ‘ergens in de schuur’.
‘Ergens in de tuin’ is geen goed idee omdat ik die eieren niet terugvind. En zorgen voor een smakelijk ontbijt is geen must (Femke legt al bijna een jaar niet meer) maar als ze wél leggen is het wel fijn als ik die eitjes kado krijg.

Sinds een goede week legt mw Tuth niet meer. In elk geval niet in de schuur.
Ik vermoed omdat ze daar toch te vaak is gestoord. Omdat ik de schuur inliep. En dan meteen weer weg als ik haar zag. Maar er wás dus steeds even de stress van: deur gaat open en Mens kijkt me aan.
Bernadette legt nog wel. Om de twee-drie dagen. Een ei met brekelige schaal en vandaag zelfs zó brekelig dat het ei meteen kapot was gevallen direct nadat ze was opgestaan. Zodat Femke en mw Tuth het enthousiast oppeuzelden waarbij Bernadette zielige geluidjes maakte.
Ik denk dan meteen: omdat het haar ei is en dat doet haar pijn in haar hart. Maar misschien was het ook wel omdat ze er zelf niet bij werd toegelaten.

De rest van de (regen)dag schuilen Femke en Tutje in de schuur – wat ze niet meer deden sinds de sneeuw weg is.
Bernadette wordt hartstikke nat búiten.

Ik wil Bernadette graag binnen laten. Omdat ik haar zielig vind.
Ik snap ook niet waarom ze niet binnen komt. Ze wordt volgens mij niet verjaagd.
Ik snap evenmin waarom Femke en mw Tuth nu opeens na al die maanden weer binnen zitten – de afgelopen maanden zaten ze bij regen onder hun eigen uitloopje of onder bossages.

Ik snap kippen gewoon niet.
Ik klungel er dus wat mee.

Het was bijna half acht en Bernadette liep te zoeken naar een manier om via de houtstapel (=direct achter de schuur) toch de schuur binnen te komen.
Dat vond ik zielig dus deed ik de schuur verder open.
Zodat Femke en mw Tuth naar binnen beenden om een lekker plekje te zoeken.
Die moest ik er dus met zachte drang weer uitzetten.

Om precies half acht stapt Bernadette nerveus de schuur binnen, kijkt naar alle kanten, vindt eerst geen rust en ook niet haar plekje.
Dan gelukkig toch wel.
Op datzelfde moment benen Femke en mw Tuth naar het hok met de stok.

Experiment dus mislukt.

Ik heb de schuurdeur op een kleinere kier gezet dan anders.
Als Bernadette écht wil, kan ze er doorheen.
Ze aarzelt.

Ze zoekt aansluiting bij Femke en mw Tuth met wie ze steeds makkelijker optrekt.
Laat ze alsjeblieft vanavond bij ze op stok gaan.
Dat is voor iedereen veel beter.
Ook voor haar – want toen ik vanochtend om tien voor half zes (!) in de schuur stond zat ze al op een halve meter voor haar nest op de grond en daar bleek later een gebroken eitje te liggen.

Ik gluur uit het raam en zie ze op een vierkante meter rustig bij mekaar zitten met haar drieën.
Zal Bernadette dadelijk Femke en mw Tuth volgen naar de stok? Of zal ze toch de schuur ingaan. Of (erger) ontheemd in de tuin achterblijven.

Ik ben standby voor het geval ze *niet* direct achter de andere twee aangaat.
Dan gaat de schuurdeur wijd open en kan ze zich settelen in haar nest.
Experimenteren is leuk maar het moet niet ten koste gaan van de zielerust van mij of mijn kippen.
(of andersom)

Omdat ik Bernadette in de schuur laat slapen moet ik elke ochtend vroeg op zodat ze direct na opstaan naar buiten kan.
Dan doet ze daar een vette fledderpoep en begint de dag.
Bernadette poept nóóit in de schuur, ze is heel proper.
1x ging het mis, toen ik te laat opstond. Om 5 over 6 oid.

Sindsdien staat de wekker op kwart voor zes.
En spreek ik mezelf toe: dit houd je vol tot 11 mei.
Maar de laatste dagen valt het zwaar. Zodat ik vanochtend om tien voor zes pas de schuur in stap.

Ergens voor mijn voeten een ontredderde Bernadette.
Een klodder fledderpoep. En (arm meisje!) een kapotgevallen eitje.
Snel doe ik de deur open, ze gaat naar buiten, eet niet van het snel-gestrooide graan maar gaat zachtjes staan alarmeren.

Ik ruim poep en eitje op en voel me hartstikke schuldig.
Tien voor zes was duidelijk te laat.
Waarschijnlijk is kwart voor zes al te laat.
Vanwege die zon die elke dag eerder opkomt.

Morgen de wekker op half zes.

Ik heb de overgang best makkelijk doorstaan.
Het begon pas toen ik 55 was en er waren wel opvliegers maar er waren (geloof ik) geen rare stemmingswisselingen en ja, erna ging ik fysiek aftakelen maar dat moest toch op een bepaald moment gebeuren dus dan was 55 nog minder erg dan het had kunnen zijn.
Nog iets positiefs: ik had er niet láng last van.
Een jaar of 1-2. En niet gruwelijk erg.

Nu heb ik af en toe opnieuw last. Van de opvliegers mn.
Bij stress.
Gisteren bij de dierenarts opeens: zweet brak me uit.
Ook vandaag. Niet elke tien minuten, meer elke twee uur. Maar toch.

Om kwart voor negen voer ik knagers en kijk of Femke weer uitgeteld op de vloer van haar hok zit.
Gelukkig niet. Ze zit op stok. Maar waar is mw Tuth A-A.

Die zit op de twee eitjes die ze de afgelopen dagen in de schuur legde en die ik liet liggen om haar te inspireren tot méér.
Achter de baricade van kistjes en doosjes en troep die haar bij het leggen veiligheid moeten bieden.
Ik overweeg haar er uit te trekken en richting stok te tillen.
Ik voorzie een ongelooflijk gekrijs. En dan natuurlijk ook Bernadette (elders in de schuur) in paniek. En misschien ook weer Femke.

Daarom: lamaar.
Morgenochtend de wekker om kwart voor zes, schuurdeur open zetten en hopelijk gaat ze toch zelf naar buiten.
Indien ook zij is overvrouwd door hormonen til ik haar later in de ochtend toch van de eitjes af.
Vanwege ‘zinloos’.

Vanmiddag waren R. en ik bij de dierenarts met Femke.
Sinds gisteren eind middag was ze wat minder levendig. Ze at wel, maar minder enthousiast. Ze joeg Bernadette niet weg.
Er hing een restant vieze geel-groene poep aan haar kontje.

Afspraak gemaakt om half negen, afspraak wás om tien voor twee.
Rond het middaguur nam Femke zandbad. En toen ik geraspte kaas strooide wou ze die best (en Bernadette wegjagen óók).

Toch naar de dierenarts. Omdat ik denk dat ze net als vorig jaar weer darmontsteking heeft.
Dierenarts Theo denkt dat het kán. En dat de vieze poep er zeker op wijst (hij knipt die weg).
Wat ook kan: dat ze door een kleine dag minder te eten de troep zelf al uit haar lijfje heeft.

Ik krijg antibiotica mee. Voor het geval het morgenochtend niet goed blijkt te zijn.
Dan moet Femke een kuur van vijf dagen.

Weer thuis gaat Femke meteen de tuin in, grasjes pikken.
Tevreden breng ik R. naar de bus en haal sla omdat de kippen dat zo lekker vinden ( ik weet het: de tuin staat vol ander groen).
Terug thuis is Femke onvindbaar.
Ze zit, ontdek ik, op de grond in het kippenhok. Voor de stok.
Daar zit ze nu nog steeds.
Ziek of doodmoe van de stress van het dierenartsbezoek.

Ze tolereren elkaar.
Waarbij ’tolereren’ staat voor de houding van Femke en mw Tuth A-A. tov Bernadette.

Wat me al een paar dagen opvalt: wanneer Bernadette opstaat (om zes uur) en Femke en mw Tuth er nog niet zijn (die verschijnen pas een uur later) oogt ze wat ontheemd.
Zodat ik denk: ze is wel geen vriendin met de andere twee maar ze vindt het prettig ze ergens in de tuin om zich heen te weten.

Overdag zie ik ze vaker zonder problemen in elkaars nabijheid.
Dit is Femke met Bernadette.
Intussen zat mw Tuth een eitje te leggen.

Het is tien over tien, ik moet naar bed want om zes uur weer op en de telefoon gaat.
Buurvrouw L. Ik miste toch een kip? Buurman P. (die ik niet ken) heeft een bruine kip gevonden.
Ik ren naar de voordeur en de kip is niet mijn kip sterker: het is een krielhaan. Die ik om volstrekt onduidelijke redenen wil vasthouden en tegen me aan klem en ongelooflijk lief vind.
Hij zat op een auto die aan de overkant geparkeerd stond. Auto reed weg, kip versuft op de grond. Gewond? Nee. Alleen suf omdat het donker is.

Van wie kan haan zijn?
Er komt nog een buurvrouw langs. Ook zij kan niemand bedenken die kippen heeft behalve ik dan.

Ik vraag L. of zij de haan vannacht niet in haar schuur kan houden. Als ze bang is voor wild gefladder kan het in een kooi die ik wel voor de katten gebruik (ik reik aan). En morgen… ik wil hem best.
Nee, zegt zij. Niet doen. Wetend hoeveel gedoe ik met hanen en broedende hennen en daaruit weer meer hanen heb gehad.
Maar ik ben volledig voor dit dier gevallen. En hij komt niet zomaar op mijn pad.
Maar zij zal nog even langs gaan bij overbuurman K. en dan morgen nog wat buren.

Ook dat nog. Op slag verliefd op een haan.
Het enige dat me niet gebeurt is dat ik de neiging voel te praten met bomen.

[update: eigenaar haan is gevonden 🙁 ]

Vanavond zie ik ze voor het eerst: de vleermuizen.
Ze maken me vrolijk. Die beweeglijkheid.
En ze doen me denken aan de woestijn en onder de blote hemel slapen en ze in het duister duikvluchten tot op een meter boven je zien maken.

De bedoeling was: morgen uitslapen. Als enige dag van de week.
De andere dagen niet omdat Bernadette sinds haar vriendin is verdwenen in de schuur slaapt en naar buiten wil wanneer het licht wordt.
Dat was eerst tegen half zeven en het wordt steeds vroeger. Vanochtend deed ik om vijf over zes de schuurdeur open en naar buiten stapte ze.

Vanavond hang ik een hangslot aan de deur zodat boeven niet zomaar binnen kunnen stappen en Bernadette zodra ze daar morgenochtend zin in heeft naar buiten kan.
Dan zit ik tv te kijken en achter me ruziën eenden. Zoals ze dat elke ochtend vanaf vier uur óók doen. En ik denk: wat als ze dat morgen doen en Bernadette wordt bang. En: wat als een vreemde kat de schuur binnenkomt. Of dat er iets anders gebeurt dat haar vrees inboezemt.

Ik verwijder het hangslot, draai de schuurdeur gewoon op slot en zet de wekker op zes uur.
Nachtrust voor een vrouw is niet bij benadering zo belangrijk als nachtrust voor kip Bernadette.
Vind ik althans. En ik ga erover.

Het ultieme goed nieuws: ‘vermist kipje is terecht’ zit er, vrees ik, niet meer in.
Wat niet wegneemt dat ik steeds denk… zou het?
Telkens wanneer mw Tuth alarmeert gaat door me heen: zou ze een voor haar nieuw kipje zien, is dat de reden?
En als Bernadette zich anders gedraagt dan ik van haar gewend ben (véél fanatieker naar wormen spitten bv) hoop ik: dit is niet Bernadette, dit is de vermiste A.
Maar dat is dus niet het geval.

Goed nieuws: Bernadette legde vandaag haar tweede eitje. Keurig in haar eigen nest.
Ander goed nieuws: ze redt het wel, oplettend dat ze is wanneer ik langs kom met lekkere hapjes speciaal voor háár.

Ander (bezien) goed nieuws: mw Tuth heeft eindelijk een kip die *zij* op de huid kan zitten.
Zodat ik ontdek dat in het schuchtere schichtige tuttebolletje een feeksje schuilgaat.

Mbt Femke: die vindt Bernadette of helemaal *niks* of geniet van het top-hen zijn over twee kipjes.
Echt vijandig is ze niet, meer een bewaarster in een gevangenis die de borst extra breed maakt wanneer ze op Bernadette afloopt. Tegen mw Tuth is ze nu allerliefst.

De tuin groeit per dag een paar centimeters en wordt steeds wilder. Ik benijd R. die hem dadelijk in volle weelde ziet ontplooien.

Guus zat vanmiddag voor het eerst in Guus-z’n-stoel die onder de vogelpoep zit.
Op het briefje voor de werkster voor morgen staat op 1: Guus-z’n-stoel schoonmaken.

Ik blijf hopen dat het sinds vrijdagochtend vermiste kipje terug komt maar word me steeds meer bewust dat het tegen beter weten in is.
Met het kipje dat er nog is, probeer ik te bonden. Ook omdat ik denk dat het voor haar prettig is.
Aangezien Femke en mw Tuth nog niet erg aardig voor haar zijn.

Ze moet dus een naam, het kipje dat er nog wél is.
Geen Astrid of Andrea. Omdat ik dan moet kiezen wie er vermoedelijk dood is.

Ik dacht aan Brenda. Vanwege Brenda Leigh Johnson (The Closer). Of Lucella (Carasso).
Of, dacht ik vandaag: Annabel. Vanwege “het wordt niets zonder jou, Annabel”.

R. en ik hebben samen goed gezocht, alle planten opgetild en uit elkaar geduwd.
Er is geen vierde kipje.
De tuin is aan alle kanten goed afgesloten. De afrastering is hoog en aan de onderkant zitten geen gaten.
Het is echt onmogelijk dat ze zo is weggewandeld of -gevlogen en toen verdwaald is geraakt.
Bovendien -wat Inge al zei- iedereen weet hier dat ik kippen heb. En op mijn voordeur hangt het affiche (dat al veel mensen hebben bekeken).
Ik weet het nu ook niet meer.

Wel vonden we in de tuin een recent gelegd krielei.
Zomaar tussen de lage planten.
Vermoedelijk van 1A.

Leuk nieuws: mw Tuth legde vandaag alweer een eitje.
Relatief goed nieuws: ik bouw een goede band op met A. (die ik nog geen naam durf te geven omdat als ik haar de ene door R. en mij bedachte A-naam geef ik voor mijn gevoel impliciet de andere A-naam afschrijf als mogelijk dood).
Ze vertrouwt me, ze komt naar me toe. We omzeilen samen de andere kipjes zodat ik haar lekkers kan geven zonder dat het direct wordt afgepakt. En ze overnacht in de schuur.

Vanavond zat ze er al breed zittend in haar eigen nestje om kwart over zeven terwijl Femke en mw Tuth nog bijna een uur rondscharrelden voor ze op stok gingen.
Ik vind haar zó lief zoals ze daar dan zit. Wel al helemaal geïnstalleerd maar nog ietsje onrustig wanneer ik langs loop omdat ik de knagers moet voeren.
Ik zeg lieve dingen tegen haar. Ik vind haar zo’n schatje. En ik voel me tegelijk doodongelukkig om haar vriendin die nu ergens verdwaald is of in shock door angst zit verstopt.

Elders las ik vanmorgen al: “Een kip die een aanval van een roofvogel of ander dier overleeft heeft is vaak totaal in shock en zit verlamd in een bosje of onder een boom. Zo’n kip kun je het beste in het hok zetten en met rust laten. De vertrouwde omgeving moet het werk doen en de kip weer bij de positieven brengen. Het gebeurt vaak dat zo’n kip alsnog sterft door de stress.”
Daar denk ik al de hele dag aan.

Ik heb een postertje op mijn voordeur gehangen.
Ik zag al mensen kijken. Morgen meer posters ophangen.
Want ik zou dolgraag geloven dat ze morgenochtend gewoon op het terras naar binnen staat te kijken waar het ontbijt blijft maar ik mis het vertrouwen.